INFORMATIKA 2

Sistema eragilea ordenagailuaren funtsezko softwarea da zeinak, hardware-gailuak kudeatzen dituen. Beraz, sistema eragileak garrantzi handia du, ordenagailuaren funtzionamendu egokia ziurtatzen baitu, bai eta ordenagailuaren hardware osagaiak kontrolatu ere (CPU, memoria…). Honenbestez, sistema eragileen oinarrizko funtzio hauek bereizten dira:

•    Erabiltzailea eta ordenagailuaren arteko komunikazioa bermatu(bitartekari grafikoak erabiliz)
•    Ordenagailuaren hardware-gailuak kudeatu ( disko unitateak, S/I portuak…erabiltzen dituzte)
•    Disko fitxategiak kudeatu (informazioa konpartimendu logikoetan bildu)
•    Erabiltzaileen programei laguntza eskaini ( beste softwareei zerbitzuak eskaini)
•    Akatsen berreskurapena eta antzematea.

Sistema eragilea 3 mailako eskema hierarkikoan egitura daiteke, sistema informatikoaren erabileraren arabera: aplikazioak, sistema eragilea eta hardware , funtzio nagusia hiru mailen arteko komunikazioa bermatzea delarik. Edozein sistema eragileetan hiru osagai hauek bereizten dira:

•  Nukleoak: CPUA kontrolatzen du eta exekutatu beharreko prozesuak kudeatzen ditu.
• Zerbitzuak: Back groundean exekutatzen diren aplikazioak, erabiltzaileek sistema eragileen     baliabideak erabiltzeko aukera dute.
• Komunikazio itzultzaileak: ordenagailuak ulertzen duen behe mailako makina lengoaira itzultzen ditu goi-mailako lengoaian idatzitako komandoak.

       Sistema eragileen bilakaera historikoari dagokionez aipatu lau belaunaldi bereizten direla, eta bertan ordenagailuak izatera iristen ez ziren konputagailuetatik ordenagailu pertsonalerako eboluzioa ematen dela.

Sistema eragileen ezaugarri nagusiak ondorengoak dira:

•  Erabiltzaile- bitartekaria definitzea.
•  Erabiltzaileen artean hardware banaketa eraginkorra bermatzea.
• Erabiltzaileen artean datuak elkarbanatzea.
•  Erabiltzaileen artean konputagailuaren baliabideak bermatzea.
• S/I prozesuak erraztea.

Sistema eragileak ondorengo puntu hauetan sailkatzen dira:

•  Erabiltzaile kopuruen arabera : erabiltzaile bakarrekoa/ askotarikoa
• Ataza edo prozesu kopuruaren arabera: bakarrekoa/ askotarikoa/ askotarikoa eta denbora  partekatutakoa
• Prozesadore kopuruaren arabera :bakarrekoa/ askotarikoa

Sistema eragileak 3 familia handietan banatzen dira:

•          UNIX eta GNU/ LINUX-en sistema eragilea
•          Microsoften sistema eragilea
•          Bestelako sistema eragileak